Even niet genoeg opletten. Welke ouder zegt dat het hem of haar nooit is overkomen, nooit heeft meegemaakt liegt. Ik zeg het maar botweg even zoals het is. Ik noem een aantal dingen: het beruchte ‘zondagmiddag-armpje’, kind dat van de trap afvalt, baby die van het aankleedkussen afrolt, stukje brood dat door een beginnende eter in zijn of haar keel wordt gepropt, kinderstoel die omvalt en ga zo maar door. Het klinkt gek, maar ik dacht altijd: dat overkomt mij nooit. Ik let goed genoeg op. Hoe ‘niet waar’ dit is? Ik kwam erachter. En met mij dus volgens mij alle ouders.
Hand in eigen boezem: ik heb het meegemaakt
Wat mij zelf is overkomen? In ieder geval de kinderstoel die omviel (bovenop peuter) omdat ik even te lang in mijn smartphone aan het koekeloeren was. Ik steek meteen maar de hand in eigen boezem. Super schuldig voelde ik mij. En terecht! Want wat ik deed was natuurlijk hartstikke fout. Maar had ik het kunnen voorkomen? Don’t think so. Ja, zeggen stemmen dan: “Je had gewoon de telefoon weg moeten leggen, domme doos!“. Yup, ik had het zo tegen mijzelf kunnen zeggen (sterker nog, dat heb ik ook gedaan). Maar echt alles voor zijn? Dat kan gewoon niet.
Wat heb ik zelf met ons kind meegemaakt?
Een ander voorbeeld. Ik vond alles spannend met ons eerste en enige kind en daarom hield ik veel bij haar weg. H. leerde onze 1-jarige dus juist klimmen en klauteren. En schommelen. Hartstikke goed voor de motoriek en het ‘durven’. En ja, soms gaat het dan mis. Kind van de schommel afgevallen? It happened. Gelukkig niets aan de hand. Dat in tegenstelling tot de omgevallen kinderstoel. Destijds voelde het niet goed, ik toog direct naar de huisarts en in overleg ging het protocol: ‘kind om de anderhalf uur ’s nachts wekken‘ in werking. Kind ongelukkig, ik ongelukkig maar hé, better safe than sorry.
Soms loopt het anders
En zo loopt het soms. En maak je het mee. Je blik is even, heel even maar, weg van je baby of kind. Of je gedachten zijn elders. Want weet je, je kunt gewoon niet altijd overal bij zijn. Je leest soms de verschrikkelijkste verhalen. Van auto ongelukken van jong volwassenen, zinloos geweld overal om je heen, vliegtuig crashes, kinderen die ‘indrinken’ voordat ze naar een feestje gaan. Of nog erger: drugs gebruiken. En er kan (en gebeurt) nog veel meer. Maar kan je het, kan je echt alles voor zijn? Dat denk ik niet. Je kunt je kind zo goed mogelijk voorlichten. Zelf zoveel mogelijk overal bij zijn en op letten. Maar alles voor zijn? No way.
Heb jij het weleens meegemaakt? Dit is best een taboe
Waarom ik dit deel? Omdat ik denk dat er een heel groot taboe hierover heerst. Wie zegt nu openlijk dat je hebt zitten slapen? De verkeerde kant op keek? Even niet bezig was met je kind? Of dat juist wel deed en dat er dan alsnog wat mis ging? Wie heeft dat nu nooit meegemaakt? En denk ook aan het schuldgevoel bij ouders bij wie weleens iets fout gaat. Maar weet je? Ik denk dat dit bij (bijna) iedereen weleens is gebeurd. Is dat erg? Soms wel, maar meestal loopt het gelukkig goed af. Ook bij ons gaat het dus af en toe (bijna) mis. Ik zou willen zeggen. Neem het jezelf niet kwalijk, maar leer er wel van. En probeer je kind er ook wat van op te laten steken. Dat is in ieder geval hoe ik erin sta.
Let genoeg op! Onderstroom is niet altijd meteen merkbaar
Een ander recent voorbeeld: onderstroom in de Nederlandse zee. Kind is 9 jaar. Heeft zwemdiploma A en B. Heeft leren zwemmen vanaf haar vijfde. Oefent zo nu en dan gedurende het hele jaar. Loopt kniehoog in het ondiepe gedeelte van de Noordzee, maar met hoge golven en een sterke – niet van te voren merkbare – onderstroom. Ze zwemt niet. Loopt alleen maar. En toch kan het dan nog mis gaan. Correctie: het ging net goed. Maar spannend was het wel. En zelfs met een volwassene erbij kan dat dus gebeuren. Het belangrijkste is natuurlijk de goede afloop.
Alsof je in een slechte film zit
En thank God was dat ook zo. Al had ik even het gevoel dat ik in een heel slechte film zat. Je bent erbij, kijkt ernaar vanaf een afstand (het strand), roept ze terug, gilt uiteindelijk want je merkt dat het fout aan het gaan is (ze zijn al een tijd bezig om terug te komen maar lijken steeds verder in de zee te worden getrokken), kijkt om je heen voor politie en lifeguard en ziet dat iedereen om je heen zijn eigen ding doet en er eigenlijk geen aandacht voor heeft.
Het ging niet bijna mis, het ging net goed
Bijna net zo belangrijk vind ik hoe je er daarna mee omgaat. In ons geval. Iedereen van slag, koud, bibberend, stil. Pas later als iedereen wat tot rust is gekomen probeer je na te denken hoe je dit kunt verwerken. Want het is nogal wat. Ga je het uitgebreid bespreken of praat je dan juist iemand wat aan? Maak je het te traumatisch? Laat je het gaan of ga je er toch wat dieper op in? Ik heb ervoor gekozen om uiteindelijk – in een moment van rust later op de avond – te vragen of we het er nog over moeten hebben.
In de middag daarvoor – in de auto onderweg naar huis – probeer ik er eerst rustig over te praten: “We kunnen nu zeggen dat het bijna mis ging. Maar laten we ervoor kiezen om te zeggen dat het net goed is gegaan. En laten we hier allemaal iets van leren. Zodat dit niet nog een keer kan gebeuren”.
Hoe leer je nu (genoeg) van een situatie?
Toch leek mij dat niet voldoende en afijn, thuis hebben we het er nog even over met kind over gehad. De wens is er om er niet uitgebreid nóg eens op in te gaan. De ernst van het gebeurde is duidelijk. We hebben er over gesproken. Er van geleerd. En dan is het tijd om los te laten. Want er een heel uitgebreid ding van maken is gevoelsmatig ook niet het juiste om te doen. En aan de sippe koppies te zien is het echt wel binnen gekomen. Boos worden helpt ook niet. Een kind kan er niets aan doen. De volwassene heeft de verantwoordelijkheid. Maar sommige dingen gebeuren nu eenmaal. Zonder dat ook de volwassene daar iets aan kan doen. Behalve er natuurlijk te zijn en adequaat te handelen.
Om een lang verhaal kort te maken. Ik was er ziek van. Met tranen in mijn ogen heb ik de autorit naar huis uitgezeten. Doemscenario’s van hoe het ook had kunnen gaan wilden mijn hoofd binnenkomen. Maar doelbewust heb ik ze weg geschud. Want dat is niet waar je wilt zitten. Alles is besproken, de ernst is duidelijk, nu is het klaar.
Heb jij weleens iets meegemaakt met jouw kind waar je jezelf schuldig over voelde? En hoe ben je daarmee omgegaan?
Tot de volgende keer.
Rory Blokzijl
