“We moeten niet kijken naar wie er overleden is, maar naar de impact van het verlies op de achterblijvers“, een zin die ik onlangs ergens las (ik weet even niet meer waar) en waar ik nu aan terug moet denken. In onze omgeving is onlangs iemand geheel onverwacht overleden. Wie die persoon is, hoe die te boek stond en wat diegene wel of niet heeft gedaan doet er niet toe. Daar gaat het hier niet om. Het gaat erom dat het een mede-mens is, iemand die we heel graag mochten. Waarvan we hielden. En die er ineens niet meer is. Iedereen heeft zo zijn sterke en ontwikkelpunten, maar dat maakt iemand niet tot een minder mens.
Eerbied voor het verlies
Eerbied voor het verlies. Voor het verlies van een ander. Daar gaat het om. Ik schreef al eerder eens over iets wat ik zelf had meegemaakt. Een situatie waarbij het verlies van de ander werd vergeleken met dat van mij. Iets is niet meer of minder erg. Verdriet en rouw valt niet te vergelijken. Ook hierin is respect de factor waar het om gaat. Is mijn verdriet anders dan dat van jou? Is het erger als een moeder overlijdt of een partner? Een familielid versus een geliefde? Nogmaals. Daar gaat het niet om. Eerbied is een woord dat ik heel mooi vind en zeker in deze context.
Impact van het verlies op de achterblijvers
Op dit moment denk ik dan ook na. Over het feit dat ik toch wel behoorlijk zit met het feit dat die persoon is overleden. Automatisch ga je terugdenken aan de laatste keer dat je diegene hebt gezien. En ook over de dingen die je nog had willen doen. Bij elkaar een kop koffie drinken. Even bijkletsen, ondanks de huidige tijd waarin contact met de medemens zo werd gelimiteerd. Maar ik denk ook na over de impact van het verlies op de achterblijvers.
Wat doe je wel en wat doe je niet bij verlies
Want de partner kende ik misschien nog wel wat beter. Een sterke persoonlijkheid, empathisch, lief. En wederom iemand die ik een beetje uit het oog ben verloren tijdens de afgelopen twee jaar. Hoe ga je daar nu mee om? Bel je aan, doe je een kaartje in de bus. Laat je diegene even met rust? Die overpeinzingen doen mij weer denken aan mijn eigen tijd vlak na het verlies van mijn moeder. Ik zat toen ook even heel anders in elkaar. Rauw verdriet, ongeloof, woede wisselden elkaar af. Labiel? Zo kon je mij denk ik ook best wel noemen. Ik zat volledig in mijn eigen bubbel.
Een geheel onverwacht verlies
Gek is dat niet want het gebeurde allemaal geheel onverwacht en ook nog eens binnen zo’n twee weken. Afscheid nemen terwijl iemand al eigenlijk heel snel zichzelf niet meer was. Omgaan met alles wat er speelde. Niet alleen bij jezelf, maar ook bij mijn moeder (iemand die al niet snel veel van zichzelf liet zien. Is dat iets Indisch? Niet lastig willen vallen. Naar binnen keren) en eigenlijk ook bij de familie. Ingewikkeld, verdrietig, continu bezig zijn met je verdriet verdringen (sterk zijn) en doorgaan. Heftig. Naar. Bepalend.
Verlies en reflectie
Hoe moet dat nu zijn voor de achterblijver waar ik eerder over sprak? Ook dit is iets wat volkomen onverwacht is gebeurd. Het ene moment ben je plannen aan het maken voor feestdagen en ineens is iemand er niet meer. Ik zit ermee. Met het verlies. En de impact van dat verlies op de achterblijver(s). Menselijkheid is ons niet vreemd, toch? En toch ben ik nu mijn overpeinzingen aan het opschrijven in plaats van dat ik daar voor de deur sta. Of dat nu met een kaart, bloemen of iets anders is.
Een oplossing? Die heb ik nu niet. Toch vind ik het belangrijk om dit op te schrijven. Omdat we ons allemaal weleens in deze positie kunnen bevinden en het misschien helpt om te lezen waar andere mensen mee zitten en waarom.
Tot de volgende keer.
Rory Blokzijl