Hoe vertel je je peuter over de dood?

Onderweg van de sportschool naar huis werd ik gebeld door een tante. Mijn (oudste) oom van mijn moeders kant was onverwacht overleden. Mijn moeder was op dat moment onderweg naar ons. Aan mij de taak om haar te vertellen dat haar oudste broer er niet meer was. Dood is gegaan. Ons dochtertje en mijn man waren er op dat moment ook niet. Ik had heel kort de ruimte om te bedenken hoe ik deze ontzettende moeilijke boodschap moest brengen. Zelf was ik eigenlijk ook behoorlijk van de kaart.

Mama, ik moet je wat vertellen

Toen mijn moeder binnen kwam heb ik het haar direct verteld. Ik vind het te ingewikkeld om het juiste moment af te wachten. Want wat is voor dit soort moeilijke boodschappen nu het juiste moment? “Mam, ik moet je iets ergs vertellen. Oom is overleden. Is dood“. Het is vreemd om te merken dat ineens de rollen omgedraaid zijn. Dat ik mijn moeder slecht nieuws moest brengen. Het verdriet van mijn moeder was zo intens. Ik voelde het tot in mijn tenen.

Gevoelens mogen er zijn

Hoe vertel je nu dit soort moeilijke dingen aan je kind? Aan je peuter. Twee-en-een-half-jaar oud. Te klein om echt door te hebben wat er aan de hand is. Oud genoeg om te beseffen dat er iets is. Oma is verdrietig. Mama ook. Je gevoelens wegstoppen? Daar geloof ik niet in. Het is zoals het is. Zonder je kind te willen belasten. Vind ik het persoonlijk heel belangrijk om te laten zien dat gevoelens er mogen zijn. Dat je verdrietig mag zijn. Maar ook blij. Of boos. Of teleurgesteld. Maar hoe leg je dit nu precies uit?

Mila, Oma is erg verdrietig

Er zullen ongetwijfeld handleidingen voor bestaan. Misschien wel draaiboeken. Wijze mensen zullen wijze woorden hierover geschreven hebben. Maar ik wil vanuit mijn eigen puurheid, vanuit mijn hart proberen uit te leggen wat er aan de hand is. Hoe ik het heb gedaan? Ik heb Mila verteld dat Oma erg verdrietig is. Dat Oma’s oudste broer – mama’s oom – is dood gegaan. Ik zie aan haar gezichtje dat ze niet begrijpt wat dat betekent. Ik zie ook dat ze voelt dat er iets is met Oma. Zeker omdat haar reactie is dat ze “Oma wil kusselen” (vertaling: kruising tussen knuffelen en kussen). Dierbaar. Emotioneel. Intens.

Naar de hemel

Ik zeg dat Oma’s broer dood is gegaan. Is overleden. En dat dat betekent dat hij naar de hemel is gegaan. Tegelijkertijd wijs ik naar boven. Naar de lucht. Naar de hemel. Ik zie haar denken. Ik besluit het hierbij te laten. Waar het mij om gaat is dat ze beseft dat er ook verdrietige momenten in het leven kunnen zijn. Dat die er mogen zijn. Dat het een naast het ander kan bestaan. Oma heeft verdriet. Maar Oma kan ook – naast het verdriet – aandacht hebben voor Mila. Met haar spelen. Er voor Mila zijn.

Hoe breng jij slecht nieuws aan je kind?

Tot de volgende keer.

Rory Blokzijl