Mijn herinneringen aan hete pepers, sambal en meer

Hete Pepers? Toen ik eerder dit jaar hoorde dat Jeroen Hazebroek – auteur van vele kookboeken zoals ‘Groen op Kolen‘ (met Leonard Elenbaas als co-auteur) – een boek ging uitbrengen over het planten, oogsten, verwerken èn eten van chilipeper. Wist ik met absolute zekerheid, bij de lancering van dat boek moet en zal ik zijn!

Het eten van hete pepers

Het roept namelijk bepaalde herinneringen bij mij op. Aan het eten en genieten van pepers. Als kind – toen ik nog thuis woonde bij mijn ouders – begon het al. Het wennen aan ‘spicy food‘ en ook aan het toevoegen van sambals en meer aan ons eten. En dan heb ik het specifiek niet perse over Indisch eten. En ook niet over de sambals die zijn aangepast aan de Nederlandse smaak. Nee, ik heb het over hele andere dingen.

Foto in de categorie #tikjeblurrybutperfect want lekker ‘echt’

Zelf sambal maken in de cobek en ulekan

Voorbeeld? Wat dacht je van de pittige kleine pepertjes ’tjabé rawit’? Met recht hete pepers te noemen (tjabé rawit staat ook wel bekend als het hetere kleine pepertje uit de Indonesische keuken). Wat we daarmee deden? Mijn Indonesische Oma maakte er sambal van. Gewoon in de cobek en ulekan (vroeger ’tjobek en oelekan’), oftewel Indische vijzel. Weet je wat ik zo mooi vond? De kleur. Bruin met een groenige gloed. En ontzettend pittig. Heerlijk bij de boerenkool stamppot. Gewoon op zijn Hollands gemaakt, met verse vleesjus. Wat sambal aan de rand van je bord en dat per hapje mengen met de boerenkool.

Zullen we tjabé rawit gaan eten?

Wat mama en ik ook weleens deden? De tjabé rawit los eten. In die zin. Een hapje tjabé rawit nemen (ja, gewoon een hapje van de peper zelf. Dus inclusief zaadlijsten) en erna een hapje boerenkool. Heer-lijk. Pittig ook. Denk aan transpiratie onder de oogleden – en eigenlijk overal. Maar man, wat was dat lekker. Daar heb ik nog warme (of pittige) herinneringen aan. Aan deze hete pepers. Het voorwoord in het boek van Jeroen leest voor mij daarom ook meteen lekker weg. Zijn herinneringen aan heet eten en hoe hij uiteindelijk tot het schrijven van dit boek is gekomen zijn vol humor beschreven.

“Zeep is redelijk effectief, maar dan alleen bij uitwendig gebruik natuurlijk”

Ik heb hartelijk moeten lachen om deze zin onder het kopje ‘Blusmiddelen’ in het hoofdstuk ‘Over het eten van pepers’. Iedereen heeft het weleens meegemaakt (vermoed ik). Pepers snijden zonder handschoenen aan. Misschien wel met een laf boterhamzakje om de ene hand (werkt niet). Erna je handen even snel wassen. Met zeep werkt het beter dan zonder overigens. En dan ineens beseffen hoe vaak je in je oog wrijft… Need I say more? Alcohol schijnt overigens wel te werken op je vingers, maar minder bij inname. Dat ga ik nog maar eens uitproberen…

Eten van hete pepers: de paniek begint in te zetten

Wat mij helpt na het eten van pittig voedsel, sambal, hete pepers en meer? Witte rijst, melk of karnemelk. In ieder geval geen water. De tips die Jeroen ons meegeeft is dat een vettige stof helpt. Zoals bijvoorbeeld volle yoghurt, kwark (of misschien zelfs ijs). In hetzelfde hoofdstuk ‘Over het eten van (hete) pepers’ zie je een fotocollage van Jeroen die het aandurfde om een ghost pepper in zijn geheel op te eten. In het verslag behorende bij deze collage viel de zin mij op: “Na ongeveer drie minuten besef ik eindelijk wat ik gedaan heb en begint een klein beetje paniek in te zetten“. Hilarisch. En zomaar iets wat ik zelf had kunnen doen.

Een vurige voorraad

In de hoofdstukken ‘Een vurige voorraad’ en ‘Pepers verwerken’ leer je meer over hoe je de pepers kunt planten, oogsten en dus … verwerken. Denk aan sambals maken, peperolie of sauzen. Maar vanaf bladzijde 100 heb je mij helemaal voor je gewonnen met … recepten met hete pepers. Laat ik nu toevallig gisteravond (ik voelde mij niet lekker – tikje grieperig – en ‘heet’ doet mij dan vaak goed) sambal goreng boontjes met tahoe en telo hebben gegeten. Van Warung Mini aan de Ceintuurbaan in Amsterdam overigens. Een van de beste Surinaamse eethuisjes / toko’s die ik ken. We komen er al jaren. Als ik als kind niet lekker was, maakte mijn moeder wel eens komkommer en appel met een beetje ketjap en veel sambal (roedjak manis pedis) en dat prikkelde dan zo lekker je slijmvliezen.

Heb je geen frituurpan?!?

Niet alle recepten uit Hete Pepers zijn even toegankelijk voor mij (vooral omdat we geen frituurpan hebben) maar er blijft nog meer dan genoeg te experimenteren over. En we hebben tijdens de lancering van het (kook)boek Hete Pepers genoeg kunnen proeven: jalapeño poppers (bladzijde 118), de overheerlijke makreel in bananenblad (bladzijde 158), de combinatie van bloedhete kip aan het spit (bladzijde 109) met guacomole (bladzijde 113) en de molotoff nougat (bladzijde 165) met chocolade ijs. Ik dacht oprecht dat ik een doorgewinterde peper-eter ben, maar mijn darmen dachten er toch iets anders over. Niets aan het handje, maar wel zo’n onbestemd, wat weeïg gevoel…

Iets met bevriende koks en barbecue-maten

En last but not least vind je vanaf bladzijde 126 een flink aantal recepten van gastkoks, die allemaal hun eigen recept hebben gemaakt in de proefkeuken in Den Haag. Zoals onder meer Pascal Jalhay (ik schreef eerder over zijn prachtige boek ‘Baru Belanda‘), Nadia Zerouali en Merijn Tol, Huub Hamar de la Brethoniere, Danny Jansen, Marcel Beijerling, Hidde de Brabander en nog veel meer. Mijn moeder (die kookboeken letterlijk las als een roman) en mijn Oma zouden zich laven aan een mooi boek als dit. ‘Hete Pepers’ van Jeroen Hazebroek. Een aanrader, om in te lezen of om uit te koken.

Bij het boek kregen we overigens ook een flesje van de speciaal gecreëerde gefermenteerde ‘hot sauce’ mee:  ‘Saus.Guru ‘Hete Saus Blauwe Bessen’, Jeroen Hazebroek Signature Sauce‘. Ik ben erg benieuwd!

Eet jij weleens hete pepers? Wist jij dat er zóveel soorten bestaan en … welke peper is jouw favoriet?

Tot de volgende keer.

Rory Blokzijl

Voor de lancering van het boek ‘Hete Pepers’ ben ik uitgenodigd. Het boek heb ik gekregen