Het gezellige en intense Indische familiegevoel

Het Indische familiegevoel. Herkenbaar? Je weet niet wat je mist, totdat het er niet meer is. Waar ik het over heb? Het familiegevoel. Van vroeger, toen mijn Opa’s en Oma’s nog leefden. Meer specifiek? Mijn Indische Oma en Opa. De Indische tak van de familie. De familie van mijn moeder. Waar ik aan denk? Aan vroeger. Iedere zondag bij Oma en Opa langsgaan. Gezellig met de hele familie kletsen en blijven eten. De Quality Street XL-trommels. De een tot de rand toe gevuld met vers gebakken emping. De ander met vers gebakken kroepoek. Met het bord op schoot of aan tafel. Naast elkaar of op de bank. Maar wel in een soort van kring. Als familie.

De ambassadeur van Indonesië (helemaal links op de foto) maakt zelf ook muziek

‘One Day in Bali and Beyond’

Tranen prikken achter mijn ogen. Regelmatig denk ik weer eens terug aan vroeger. Mijn jeugd. Het familiegevoel. Maar dan laat ik de gedachte weer los. Hoe anders was dat afgelopen zaterdag. De zaterdag dat ik – voor het eerst in mijn leven overigens – naar Wassenaar reed. Naar het ‘House of Indonesia’, waar de ambassadeur van Indonesië woont. Die zaterdag was er namelijk een speciale ‘Balinese celebration’ met als thema ‘One Day in Bali and Beyond’. Ik was door de ambassadeur uitgenodigd om het volledige programma mee te maken. Je begrijpt, ik was vereerd en had er erg veel zin in. Het programma begon om 10 uur ’s ochtends met Hindu gebeden, aansluitend een lunch met heerlijk Balinees en Indonesisch eten (en hapjes). Na de lunch waren er verschillende Balinese optredens, dans en zang (ook door de ambassadeur overigens!) en natuurlijk de prachtige Gamelan-muziek.

De voorbereidingen voor de ‘Hindu prayers’ zijn in volle gang

Wat werd er eigenlijk gevierd?

Galungan (feest ter nagedachtenis aan de overwinning van het goede op het kwade. De goddelijke geesten keren terug naar aarde en worden toegejuicht en vermaakt) en Kuningan (de laatste dag van de viering, waarbij iedereen hun mooiste – Balinese – kleding uit de kast trekt). Gebeden. Offers. Feest. Prachtige klederdracht. Heel bijzonder om te zien, mee te maken, onderdeel van te mogen zijn.

Een heel bijzonder en speciaal Balinees gerecht is babi guling (geroosterd speenvarken)

Thuiskomen als in een warm bad

Wat het met mij deed? Ik kwam de tuin binnen lopen. Hoorde de prachtige muziek. Zag allemaal Indonesische en Balinese mensen. En werd direct begroet door de ambassadeur, de heer I Gusti Agung Wesaka Puja. Ik voelde mij welkom. Voelde mij thuis. En was daar alleen, maar niet eenzaam. Voor je het weet heb je aansluiting. Heb je goede gesprekken over tradities, geloof, eten, waar je vandaan komt. Had ik het al over eten gehad? En kwam ik gewoon in een warm bad. Een oprecht familiegevoel maakte zich van mij meester.

Mjam, een bordje Balinese gerechten. En dan heb ik niet eens een foto kunnen maken van overheerlijke zoete hapjes als jaja dadar (zoet gevulde flensjes), jaja laklak, bubuh injin (zwarte kleefrijstpudding) en klepon…

Brrrr, koud hé!

Overigens niet letterlijk warm, want het programma vond plaats in de prachtige tuin van de residentie. Waar het toch best een tikkeltje fris was, op sommige momenten echt koud. Dan had ik nog een jas aan en een shawl om, maar diegenen die gingen bidden. De mensen die optraden. De ambassadeur zelf? Geen jas. Geen das. Maar in prachtige klederdracht. Bijzonder. Mooi. Prachtig om te zien. Waarom had ik nu toch zelf geen sarong aan gedaan? Huib zei het nota bene nog. Jammer, gemiste kans.

Helemaal rechts de ambassadeur en zijn vrouw

Inspirerend ‘aging gracefully’

Maar niet getreurd. Nogmaals, ik had veel aansluiting en leuke gesprekken. Ik heb mij geen moment alleen gevoeld. Eerder een familiegevoel. Iets anders waar ik ademloos naar heb zitten kijken. Ik zou het zelfs genieten kunnen noemen. De Indonesische vrouwen die daar aanwezig waren. De manier waarop ze zichzelf verzorgen. Tot in de puntjes. Hun haren. Make-up. Ze waren mooi aangekleed. En de oudere vrouwen? De vrouwen die in de loop der jaren wat ‘gevulder’ zijn geworden? Gewoon jezelf mooi maken. Jezelf goed verzorgen. Prachtig om te zien. Inspirerend. Stijlvolle – aging naturally – vrouwen die uitstralen dat ze genieten van het leven.

Gamelan-muziek en een optreden

Familiegevoel? Familie die uit elkaar valt

Maar dat gaat over het uiterlijk. Op een gegeven moment sprak ik een Indische man over familie en familiebanden. En toen kreeg ik het even te kwaad. Moest ik weer terugdenken aan dat onze familie eigenlijk helemaal niet zo hecht was als men van Indische families verwacht. Nadat eerst Oma en vervolgens Opa overleed. Leek het wel alsof de familie uit elkaar viel. Er waren woorden. Moeilijke situaties. Ingewikkelde, gecompliceerde momenten. En voordat ik het wist waren de gezellige zondagen verleden tijd. En zag ik überhaupt mijn ooms en tantes niet meer. Laat staan de neefjes en nichtjes.

Alleen, maar niet eenzaam

Ik wil hier niet teveel over uitweiden. Want sommige dingen zijn teveel privé. Niet per definitie voor mij, maar wel voor de overige betrokkenen. Maar laten we het erop houden dat ik het heel moeilijk te accepteren vind, dat het leven soms zo anders kan lopen. De momenten waarop ik dat het meest intens voel. Zijn de momenten zoals deze viering bij de ambassadeur thuis. Je bent er alleen. Er zijn ontzettend veel gasten. Maar ik voel mij niet eenzaam. Integendeel. Ik voel mij thuis. Dat zegt toch wat. Het zegt heel veel. Over de cultuur. De mens. Het samenzijn.

Ik wil weer naar Bali, naar Indonesië, naar mijn cultuur

Reden te meer dat het besef wat ik ineens had. Toen ik bij deze viering was. Met deze mensen. En ik ook kleine kinderen zag. In sarong. In klederdracht. Genietend van het heerlijke eten en de fijne sfeer. Het besef dat ik Mila wil laten kennismaken met de Indonesische cultuur. Ook echt wil doorzetten. Ik moet en zal in de komende jaren Mila kennis laten maken met de sfeer, vriendelijkheid en warmte van de mensen in Indonesië, in Bali.